دكتر اسماعيل يزدی
دكتر اسماعيل يزدی در سال 1310 در قزوین به دنیا آمد. پس از اتمام دوره‌های ابتدایی و متوسطه در تهران، وارد دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران شد و در سال 1332 با کسب رتبه اول از دانشکده دندانپزشکی فارغ‌التحصیل شد.
وی بورسیه دولتی تحت حمایت دانشگاه تهران را در آن سال دریافت کرد و تحصیلات خود را در ایالات متحده در دانشگاه هاروارد و دانشکده دندانپزشکی تافتس در دو رشته جراحی و پاتولوژی دهان و فک و صورت ادامه داد.
به محض بازگشت به ایران به‌عنوان اولین جراح فک و صورت و پاتولوژیک دهان و دندان ایران، پروفسور کمال‌الدین آرمین، رئیس وقت گروه آسیب‌شناسی دانشگاه تهران، وی را به عضویت در مجموعۀ خود و ایجاد بخش آسیب‌شناسی دهان و فک و صورت دعوت کرد.
بر این اساس، با کمک دکتر محسن سیاحی، رئیس وقت دانشکده دندانپزشکی و حمایت پروفسور آرمین، موفق به تأسیس بخش آسیب‌شناسی دهان و فک و صورت در دانشگاه تهران شد. وی یکی از بنیانگذاران بیمارستان پارس تهران نیز بود.
دكتريزدی نقش‌های مختلف علمی، اداری و اجتماعی مؤثری ایفا کرد. او از سال 1347 تا 1350 رئیس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران بود.
همچنین،
_ انتخاب به‌عنوان مشاور سازمان جهانی بهداشت و یکی از اعضای برجسته علمی در آکادمی علوم پزشکی ایران،
_ پزشک معالج دکتر محمد مصدق،
_ عضو مادام‌العمر جامعه بین‌المللی جراحان دهان و فک و صورت،
_ صاحب امتیاز روزنامه میزان،
_ عضو فرهنگستان علوم پزشکی،
_ عضو شورای واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و کمیسیون پزشکی شورای پژوهش‌های کشور،
_ اولین دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی،
_ اولین متخصص آسیب‌شناسی و جراحی دهان و فک و صورت بازگشته از آمریکا، و همکاری در تأسیس دانشکده دندانپزشکی قزوین، بخشی از سوابق کاری و افتخارات دکتر یزدی است.
وی پزشکی حاذق در جراحی فک و سرطان بود و پس از گذشت بیش از چهار دهه، بازنشست شد اما تا پایان عمر فعالیت‌های علمی و اجتماعی خود را ادامه داد. دکتر یزدی و همکارانش، انجمن ایرانی آسیب‌شناسان دهان و فک و صورت را نیز تأسیس کردند. او بسیاری از دانشجویان و ساکنین دندانپزشکی را آموزش داد.
با برگزاری آیین «در ستایش فرزانگی»، از دکتر اسماعیل یزدی، یکی از مفاخر دندانپزشکی کشور تجلیل شد.
در این مراسم، به گفته دکتر فریدون عزیزی، برخی از خدمات و افتخارات دکتر یزدی، شامل:
_ تأسیس اولین مطب تخصصی محدود به طبابت در آسیب‌شناسی و جراحی دهان و فک و صورت در ایران(سال 1339)
_ انجام اولین جراحی اُرتوگناتیک(عمل تنظیم روابط فک بالا و پایین) در ایران(سال 1339)
_ راه‌اندازی رشته آسیب‌شناسی فک و دهان و صورت در ایران
_ راه‌اندازی دوره تخصصی آسیب‌شناسی دهان و فك و صورت در ایران
_ راه‌اندازی اولین آزمایشگاه تشخیص و تحقیقات آسیب‌شناسی فک و دهان(سال 1345)
_ پی‌ریزی نظام نوین آموزش دندانپزشکی(سال 1346) و انجام اولین کار پژوهشی در جهان درباره رابطه سرطان زبان و تریاک تدخینی(سال 1347) بود.
دکتر یزدی كتابی جامع در دو جلد درباره «تاریخ دندانپزشکی در ایران» را تألیف کرد و بیش از 60 مقاله علمی در مجلات داخلی و بین‌المللی نوشت.
وی به‌دلیل تلاش‌های مادام‌العمر، جوایز متعددی از جمله نشان درجه اول فرهنگ بورس تحصیلی ایالات متحده آمریکا و رتبه اول مدال ملی علوم را به‌دست آورد.
ویزیت دکتر مصدق در قلعه احمدآباد در دوره حصر ملاقات، توسط دکتر اسماعیل یزدی:
“من به آقای دکتر مصدق گفتم برای تعیین عفونت نیاز به بیوپسی داریم تا به‌طور دقیق‌تری ضایعه را تشخیص دهیم و از دفعه بعد درمان را شروع کنیم.
بعد از تزریق بی‌حسی موضعی، از ضایعه به‌وجود آمده در سقف دهان، نمونه‌برداری کردم. موقع برگشتن دیدم یک بوقلمون ذبح کرده و در صندوق عقب ماشینم گذاشتند. وقتی خارج می‌شدم آقای دکتر مصدق گفتند دفعه بعد دخترتان را هم بیاورید. ایشان تا دم در قلعه همراهم آمدند و هر چه اصرار کردم که نیایند و شرمنده‌ام نکنند، قبول نکردند. ایشان می‌گفتند مقام اطبا بالاست.
به ایشان گفتم: «انشالله هفته آینده می‌آیم و خبرهای خوب برای شما می‌آورم. نوع ضایعه که معلوم شد داروها را هم می‌آورم. ظاهراً چیز مهمی نیست.» دکتر مصدق گفتند: «امیدوارم خبر خوبی برای من بیاورید. امیدوارم سرطان باشد. من از این وضع تنهایی و زندگی خسته شدم.»
چون یکی از تخصص‌های من آسیب‌شناسی بود، نمونۀ برداشته شده را به بخش آسیب‌شناسی دهان و فک و صورت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران که خود مسئول آن بودم، بردم. با انجام مراحل آزمایشگاهی و آزمایش میکروسکوپی بیماری دکتر مصدق را «ترانزیشنال کارسینوما» تشخیص دادم که معمولاً منشأ آن در فک بالا از سینوس است و از نظر رشد معمولاً ضایعه بسیار کندی است و پیشرفت سریعی ندارد.
این بیماری از مدتی قبل بوده و با ورم سقف دهان متوجه آن شدند. من نتایج آزمایش‌ها را به مرحوم دکتر آرمین، استاد صاحب‌نام و قدیمی دانشکده پزشکی تهران، هم نشان دادم که ایشان نیز تشخیص را تأیید کردند.”
به گفتۀ دکتر یزدی:
“من دو بار به احمدآباد رفتم. بار اول برای تشخیص و انجام بیوپسی و بار دوم برای برداشتن بخیه‌ها، بردن جواب و گزارش و صحبت با ایشان.
در ملاقات دوم دخترم نیز همراهم بود. بعد از ناهار آقای دکتر مصدق یادداشت کوچکی برای دخترم نوشتند و با امضای کاریکاتوری خودشان یک کادو به او دادند. وقتی خبر ابتلای ایشان به سرطان را دادم هیچ احساس ناراحتی نکردند.”
دکتر اسماعیل یزدی در سال 1394 در گفت‌وگویی با «تاریخ ایرانی»، به این نکته اشاره کرد که:
“دکتر مصدق را برای رادیوتراپی به بیمارستان مهر می‌بردند اما به‌دلیل خونریزی معده مجدداً او را در بیمارستان نجمیه بستری کردند. هم‌زمان زخم‌های مخاط دهان و گلو نیز تشدید شده بود. درنهایت به‌دلیل عود زخم معده و خونریزی شدید و عوارض دیگر، در نیمه‌های شب 14 اسفند سال 1345 فوت کردند. ایشان با متاستاز ضایعه سرطانی فوت نکرد بلکه در اثر خونریزی معده و احتمالاً به‌دلیل انتشار عفونت داخل خون درگذشتند.”
با نهایت تأسف، دکتر اسماعیل یزدی در تاریخ 22 اسفند سال 98 در بیمارستان پارس، تهران، به علت بیماری COVID-19 درگذشت. یاد وی در جامعه پزشکی پرجنب‌وجوش ایران زنده خواهد ماند.
«گالری عکس»
دیدگاهتان را بنویسید